İtalya hükümeti, Afrika ile Avrupa arasında enerji alanında bir ‘köprü’ görevi üstlenmek ve göçü kısıtlamak amacıyla hazırladığı Mattei Planı’nı dün Roma’da bir uluslararası zirvede sundu.
“İtalya-Afrika: Ortak büyüme için bir köprü” isimli zirveye, yaklaşık 40 Afrika ülkesinin devlet, hükümet liderleri ve bakanlarının yanı sıra Avrupa Birliği, Afrika Birliği ve başlıca uluslararası kuruluşların temsilcileri de katıldı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni zirvede 5,5 milyar euro’luk bir yatırım program açıkladı.
Meloni, enerji, tarım, sağlık, eğitim gibi alanlarda iş birliklerine dayanan “Mattei Planı” sayesinde Afrikalılara “iş imkanları, eğitim ve yasal göç yollarından oluşan bir alternatif” sunulacağını söyledi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de AB’nin Afrika’ya 150 milyar euro yatırım öngören “Global Gateway” (“Küresel Geçit”) projesini hatırlattı ve “Mattei Planı, AB-Afrika ortaklığının bu yeni aşamasına önemli bir katkı” dedi.
Meloni liderliğindeki koalisyon hükümeti, 2022’deki genel seçimlerde Afrika’dan göçü durdurma vaadiyle iktidara gelmişti ancak sağ koalisyonun iktidardaki ilk yılında ülkeye düzensiz yollarla gelen göçmen sayısı önemli ölçüde arttı.
Meloni dünkü zirvede yaptığı konuşmada, hem göçmenleri Avrupa’ya taşıyan insan kaçakçılarına savaş açmak hem de “genç Afrikalılara göç etmeye mecbur kalmama hakkını garanti etmek” niyetinde olduğunu söyledi.
Öte yandan Meloni’nin iktidarının ilk günlerinden bu yana sözünü ettiği Mattei Planı’nın içeriği hala net olarak bilinmiyor.
Başbakan dünkü zirvede bazı pilot projelerden ve örneklerden söz etti ancak İtalyan basını bu projelerin kısmen daha önce başlatılmış olduğuna dikkat çekti.
Hükümetin 5,5 milyar euro vaadinin de yeni bir fondan değil, mevcut bütçedeki başka fonlardan gelmesi öngörülüyor.
‘Dilenci değiliz’
Roma’daki zirveye katılan Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Moussa Faki Mahamat da İtalya’yı bu planları yaparken kendilerine danışmamakla suçladı.
İtalya Senatosu’nda düzenlenen zirvede Meloni’nin hemen yanında oturan Mahamat, “Sayın Başbakan, Mattei Planı konusunda bize de danışılmasını umardık. Afrika, uygulamanın çerçevesini ve yöntemlerini tartışmaya hazır. Sözden eyleme geçmek gerekiyor, tutulmayan sözlerden tatmin olmuyoruz” dedi.
“Biz dilenci değiliz” diye tepki gösteren Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Mahamat, “yeni bir ortaklık modeli için paradigma değişikliği” istediklerini söyledi.
İlham Enrico Mattei
İtalya hükümetinin, “Avrupa ile Afrika arasında bir köprü olmak” amacıyla hazırladığı Mattei Planı ismini, İtalyan enerji devi ENI’nin kurucusu Enrico Mattei’den alıyor.
Enrico Mattei, Afrika ülkelerine enerji iş birliklerinde daha fazla kazanç payı verme politikasıyla anılıyor.
1962’de uçağının düşmesi sonucu hayatını kaybeden Mattei’nin ölümü hala İtalya’da uluslararası enerji sektörüyle ilgili komplo teorilerine de konu oluyor.
Meloni hükümeti, Mattei Planı kapsamında Afrika ülkeleriyle iş birliği anlaşmalarının “yağmacı modellere” değil, “eşit iş birliği” biçimlerine dayanacağını savunuyor.
Ancak muhalefetten ve basının bir kısmından planın detaylarının hala belli olmaması, fonların yetersizliği gibi konularda eleştiriler geldi.
Birçok ulusal gazete bugün baş sayfasından Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Moussa Faki Mahamat’ın “Dilenci değiliz”, “Bizi de dinleyin” çıkışlarına yer verdi.
